สุนัขท้องอืด (bloat) ปัญหาที่ไม่ควรมองข้าม

         เมื่อพูดถึงอาการท้องอืด (bloat) ฟังดูแล้วก็ไม่ได้ดูจะเป็นปัญหาอะไรเท่าไร เพราะคนเราเองหลายคนก็มีอาการท้องอืด อาหารไม่ย่อยได้บ่อย ๆ แต่อาการท้องอืดนี้หากเกิดในสุนัขร่วมกับภาวะกระเพาะบิด (Gastric dilation and volvulus) แล้วอาจนำไปสู่อาการที่รุนแรงถึงแก่ชีวิตได้ 

เราจะรู้ได้อย่างไรว่าสุนัขท้องอืด ? 

       อาการที่สามารถพบได้ในสุนัขท้องอืดได้แก่ ซึม กระวนกระวาย น้ำลายไหลมากกว่าปกติ แสดงอาการเหมือนว่าอยากอาเจียนแต่ไม่มีอะไรออกมา บางครั้งอาจร้องเจ็บเวลาอุ้มบริเวณท้อง หรือเจ้าของอาจเห็นช่องท้องขยายขึ้นมากกว่าปกติ ในบางรายที่เป็นมากอาจพบว่าสุนัขนอนหมดแรง เหงือกซีด หายใจหอบได้ หากสุนัขที่บ้านมีอาการดังกล่าว ควรพามาพบสัตวแพทย์โดยเร็วที่สุด 

โรคกระเพาะบิด เกิดขึ้นได้อย่างไรและทำไมจึงดูอันตราย? 

       ยังไม่มีใครทราบว่าภาวะท้องอืดในสุนัขเกิดขึ้นได้อย่างไร แต่ตามสถิติแล้ว พบได้บ่อยในสุนัขพันธุ์ใหญ่ เช่น เกรทเดน, ไวมาราเนอร์, เซนต์เบอร์นาร์ด หรือพันธุ์ที่มีลักษณะตัวผอม อกแคบและลึก เช่น พูเดิ้ลมาตรฐาน เเละ เยอรมันเชพเพิร์ด แต่ก็สามารถเกิดกับสุนัขได้ทุกพันธุ์              นอกจากนี้ ยังสามารถพบได้ในสุนัขที่กินอาหารมื้อใหญ่ในคราวเดียว หรือมีการวิ่งเล่น กลิ้งตัวหลังการทานอาหาร ทั้งนี้เพราะว่าลักษณะและพฤติกรรมดังกล่าวมีแนวโน้มให้เกิดการบิดหมุนของกระเพาะอาหารตามแนวยาว (ภาวะกระเพาะบิด) ร่วมกับการเกิดแก๊สในกระเพาะจากการย่อยอาหาร แก๊สในกระเพาะที่สะสมมากขึ้นๆ เนื่องจากไม่สามารถระบายออกไปสู่ลำไส้ได้ เพราะมีการบิดของกระเพาะอาหารจนกลายเป็นถุงที่โดนรัดทั้งด้านบนและล่าง ส่งผลให้กระเพาะที่ขยายขนาดนั้นไปกดทับอวัยวะภายในอื่น ๆ รวมถึงไปกดเส้นเลือดใหญ่ที่นำเลือดกลับเข้าสู่หัวใจทำให้สุนัขเกิดภาวะช็อกและเสียชีวิตได้ 

เราจะรู้ได้อย่างไรว่าสุนัขของเราท้องอืด ถ้าเป็นแล้วต้องรักษาอย่างไร ? 

       คุณหมอจะพิจารณาประวัติของน้อง (อายุ/เพศ/พันธุ์/พฤติกรรมการกิน) ร่วมกับการตรวจร่างกาย รวมถึงเอ็กซเรย์ว่ามีแก๊สในกระเพาะอาหาร หรือมีภาวะกระเพาะบิดด้วยหรือไม่ ทั้งนี้การรักษาภาวะกระเพาะบิดถือว่าเป็นภาวะฉุกเฉิน โดยเฉพาะในสุนัขที่มีภาวะช็อก เบื้องต้นจะเป็นอาการรักษาตามอาการเพื่อแก้ไขภาวะช็อกและช่วยระบายแก๊สจากกระเพาะอาหาร หลังจากสุนัขอาการคงที่แล้วมักต้องเข้าผ่าตัดด่วนเพื่อหมุนบิดกระเพาะกลับเข้าที่ ในบางรายหากมีความเสียหายของกระเพาะอาหารหรือม้าม อาจต้องตัดอวัยวะส่วนที่เสียหายออกด้วย รวมถึงคุณหมอจะเย็บส่วนหนึ่งของกระเพาะอาหารติดกับผนังช่องท้องเพื่อป้องกันการเกิดซ้ำภายหลัง 

       หลังผ่าตัดสุนัขต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดในโรงพยาบาล เพื่อป้องกันข้อแทรกซ้อนหลายอย่างหลังการผ่าตัดแก้ไข จนกว่าคุณหมอจะมั่นใจว่าไม่มีภาวะแทรกซ้อนใด ๆ แล้วจึงจะสามารถกลับบ้านได้ 

เราสามารถป้องกันโรคท้องอืด/กระเพาะบิดได้ไหม? 

เมื่อทราบว่าสุนัขของเราเป็นพันธุ์เสี่ยงที่จะเกิดภาวะกระเพาะบิดแล้ว เราสามารถลดโอกาสเกิดกระเพาะบิดได้ที่บ้านโดย 

• แบ่งอาหารเป็นมื้อเล็ก ๆ หลาย ๆ มื้อ แทนการให้เป็นมื้อใหญ่มื้อเดียว 
• การจำกัดการวิ่งเล่นช่วงก่อนและหลังอาหาร 
• ลดภาวะความเครียดระหว่างมื้ออาหารที่อาจทำให้สุนัขกินอาหารหมดชามเร็วเกินไป 

       นอกจากนี้ ในสุนัขพันธุ์เสี่ยง หากมีโอกาสได้รับการวางยาผ่าตัดที่ใช้เวลาสั้น ๆ เช่นทำหมัน หรือทำฟัน/ขูดหินปูน คุณหมออาจแนะนำให้เพิ่มการผ่าตัดเย็บกระเพาะติดผนังช่องท้อง (gastropexy) เพื่อป้องกันการเกิดภาวะกระเพาะบิดได้ในอนาคตได้อีกด้วย