โรคมะเร็งที่พบบ่อยในสุนัข
 

       โรคมะเร็ง คือความผิดปกติที่ไม่มีใครอยากให้เกิดขึ้น ทั้งต่อตัวคนเราเองและในสัตว์เลี้ยง แต่ปัจจุบันเรากลับพบว่าโรคมะเร็งนั้นเป็นหนึ่งในปัญหาสุขภาพที่สำคัญในสุนัขที่มีอุบัติการณ์มากขึ้นเรื่อยๆ โดยมะเร็งที่สามารถพบได้บ่อยในสุนัข ได้แก่ 

1. มะเร็งผิวหนังชนิด mast cell ( Mast cell Tumor)

       เป็นหนึ่งในมะเร็งผิวหนังที่เจอได้บ่อยที่สุด เจอทั้งบนผิวหนังหรือใต้ชั้นผิวหนังของตัวสัตว์ สาเหตุของการเกิดก้อนมะเร็งชนิดนี้ยังไม่ชัดเจนแต่เชื่อว่าเกิดจากปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมและปัจจัยทางด้านพันธุกรรม คือ ถ้าหากพ่อแม่สุนัขมีประวัติเป็นโรคมะเร็งผิวหนัง ลูกสุนัขก็มีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นเช่นเดียวกัน

สัญญาณเตือนของการเกิดมะเร็งผิวหนังชนิด mast cell คือ

• มีก้อนขึ้นบริเวณตามตัว 
• บริเวณก้อนมีอาจจะการบวมแดงอักเสบ หรือ มีลักษณะเป็นจ้ำเลือด 
• จับหรือคลำแล้วไม่มีอาการร้องเจ็บ 
  ก้อนเนื้อมีขนาดใหญ่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง และอาจเพิ่มจำนวนขึ้นเรื่อยๆ
   

       วิธีการตรวจก้อนมะเร็งชนิด mast cell นิยมใช้การวิธีการเจาะบริเวณก้อนเนื้อเพื่อเก็บตัวอย่างตรวจวินิจฉัย (Fine needle aspiration; FNA) โดยตัวอย่างจะถูกส่งตรวจให้คุณหมอด้านพยาธิวิทยาเพื่อตรวจวิเคราะห์ เมื่อยืนยันผลจากก้อนแล้ว แนะนำให้ตรวจวินิจฉัยทางรังสีเพิ่มเติมเช่นเอกซ์เรย์หรืออัลตราซาวน์ เพื่อดูว่ามีการแพร่กระจายของมะเร็งไปที่อวัยวะอื่นหรือไม่ และ จัดระยะของการแพร่กระจายของโรค
        วิธีการรักษามะเร็งผิวหนังชนิด mast cell โดยส่วนใหญ่ต้องอาศัยการผ่าตัดเพื่อก้อนมะเร็งออก พร้อมกับส่งตรวจชิ้นเนื้อ (Biopsy) เพื่อจัดเกรด (grade) ของมะเร็ง ซึ่งเกรดของชิ้นเนื้อนี้มีผลต่อการวางแผนการรักษาหลังผ่าตัด เช่น การฉายรังสี การรักษาด้วยเคมีบำบัด เป็นต้น 
 

2. มะเร็งต่อมน้ำเหลือง (Canine Lymphoma)

         เป็นกลุ่มมะเร็งที่เจอได้บ่อยในสุนัข โดยต่อมน้ำเหลืองตามตำแหน่งต่างๆของร่างกายมีลักษณะบวมโตผิดปกติ 

สัญญาณเตือนของการเกิดมะเร็งผิวหนังต่อมน้ำเหลือง คือ

• ต่อมน้ำเหลืองโตผิดปกติ โดยตำเเหน่งที่เจ้าของสามารถคลำได้เอง ได้แก่ บริเวณใต้ขากรรไกร บริเวณหน้าหัวไหล่ของสุนัข บริเวณใต้รักแร้ของสุนัข บริเวณขาหนีบของสุนัขและบริเวณด้านหลังของหัวเข่า 
   

• นอกจากนี้มะเร็งต่อมน้ำเหลืองยังสามารถเกิดได้ที่บริเวณส่วนอื่นๆของร่างกายได้  อาทิเช่น ตับ ม้าม ผนังสำไส้ โพรงจมูก ระบบประสาทส่วนกลาง ช่องอก ซึ่งเป็นตำแหน่งที่ไม่สามารถคลำได้จากภายนอก การสังเกตอาการผิดปกติ และ ตรวจร่างกายสม่ำเสมอ รวมถึงเอกซ์เรย์หรืออัลตราซาวน์ จึงมีความสำคัญเป็นอย่างมาก เพื่อตรวจความผิดปกติหรือก้อนเนื้อที่อาจพบในตำแหน่งดังกล่าว
         

       การตรวจยืนยันมะเร็งต่อมน้ำเหลือง  จะขึ้นกับบริเวณการเกิดของรอยโรค เช่น ถ้าเป็นตามบริเวณต่อมน้ำเหลืองของร่างกายนิยมเป็นการใช้เข็มเจาะเก็บตัวอย่างจากต่อมน้ำเหลือง ( Fine needle aspiration ) หรือ ถ้าเป็นในโพรงจมูกจะเป็นการเก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อด้วยการส่องกล้องร่วมกับทำรังสีวินิจฉัยเพิ่มเติม ( Rhinoscopy and incisional biopsy ) เพื่อระบุขอบเขตและนำตัวอย่างไปวิเคราะห์ทางพยาธิวิทยา เป็นต้น 
       วิธีการรักษามะเร็งต่อมน้ำเหลือง จะเป็นการให้เคมีบำบัดเป็นหลัก ซึ่งอาจจะมีผลข้างเคียงเช่นอาเจียน ซึม ทานอาหารลดลง ท้องเสีย ขนร่วง เป็นต้น ซึ่งการจะให้เคมีบำบัดเป็นทั้งการรักษาและประคับประคองอาการของสัตว์ป่วย รวมถึงต้องดูแลบรรเทาความเจ็บปวดด้วย
 

       มะเร็งเป็นโรคที่มีโอกาสเกิดขึ้นได้ในสุนัขทุกตัว สิ่งที่เจ้าของทำได้ดีที่สุดคือ หมั่นสังเกตลักษณะความเปลี่ยนแปลงต่างๆ ที่เกิดขึ้นกับสุนัข และพาไปพบสัตวแพทย์โดยเร็วที่สุด โรคมะเร็งหากพบและรับการรักษาได้ทันท่วงที ก็สามารถหาย ลดการแพร่กระจาย และ เพิ่มคุณภาพชีวิตให้สุนัขของเราได้ครับ