สุนัขและแมว ตาไม่เท่ากัน หนังตาตก เกิดจากอะไร?
 

    เจ้าของน้องหมาน้องแมวเคยเจอแบบนี้หรือไม่? อยู่ๆน้องๆที่บ้านก็ดูเหมือนตาดำไม่เท่ากัน (Anisocoria) หนังตาห้อย หน้าเหี่ยว หรือหนังตาที่สามโผล่ขึ้นมา อาการเหล่านี้อาจเกิดจากกลุ่มอาการฮอร์เนอร์ (Horner’s syndrome) ซึ่งบทความนี้เราจะมาทำความรู้จักกับกลุ่มอาการนี้กัน

กลุ่มอาการฮอร์เนอร์ (Horner’s syndrome) คืออะไร

      กลุ่มอาการฮอร์เนอร์ (Horner’s syndrome) คือความผิดปกติของระบบประสาทที่ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อดวงตา กล้ามเนื้อม่านตา และกล้ามเนื้อใบหน้า ที่สามารถพบได้ในสุนัขและแมวทุกช่วงวัย โดยแบ่งเป็นความผิดปกติที่เกิดได้จาก 3 ส่วน คือ 
 

1. ปัญหาภายในสมองส่วนกลางและก้านสมอง ไปถึงเส้นประสาทไขสันหลังของกระดูกสันหลังส่วนอกชิ้นที่สาม 
2. ปัญหาเส้นประสาทจากไขสันหลังส่วนอกวิ่งขึ้นไปถึงกระดูกสันหลังคอส่วนต้น

3. ปัญหาเส้นประสาทจากกระดูกสันหลังคอ วิ่งผ่านช่องหูชั้นในไปควบคุมกล้ามเนื้อลูกตา และม่านตา

   
   

   (Photo credit: quizlet)

    

   สาเหตุของโรคกลุ่มอาการฮอร์เนอร์ (Horner’s syndrome)

   สาเหตุที่พบได้บ่อยคือ เส้นประสาทอักเสบจากการได้รับการกระทบกระเทือน และช่องหูอักเสบ ติดเชื้อ ส่วนสาเหตุอื่นๆ ได้แก่ สมองเส้นประสาทติดเชื้อ เนื้องอกภายในสมอง และเส้นประสาทไขสันหลัง และแบบที่ไม่สามารถหาสาเหตได้ (idiopathic) โดยจะพบได้บ่อยในแมว

    

อาการที่พบจากโรคกลุ่มอาการฮอร์เนอร์ 

• รูม่านตาหดเล็ก (miosis) ไม่เท่ากันสองข้าง(anisocoria) ซึ่งเป็นอาการที่เจ้าของสังเกตได้ง่าย ว่าตาไม่เท่ากัน
• หนังตาตก (ptosis)
• ลูกตาจม (enopthalmos)
• หนังตาที่สามโผล่ขึ้นมา (third eyelid protusion)
• ใบหู จมูก แดงและมีอุณหภูมิสูงขึ้น แต่ลักษณะนี้เป็นอาการไม่เด่น และเจ้าของจะสังเกตได้ยาก

แนวทางการวินิจฉัยโรคกลุ่มอาการฮอร์เนอร์ 

• ทำการตรวจตาเพื่อตรวจหาความผิดปกติภายในดวงตา 
•  ใช้ยาหยอดตาขยายม่านตา (phenylephrine test)เพื่อเช็คการทำงานของม่านตา และระบุตำแหน่งที่เป็นสาเหตุ
• ตรวจช่องหู ดูการติดเชื้อ หรือความเสียหายของเยื่อแก้วหู
• ในบางรายต้องทำรังสีวินิจฉัย CT หรือ MRI เพิ่มเติมเพื่อเช็คความผิดปกติภายในสมอง ช่องหูชั้นใน และเส้นประสาท

แนวทางการรักษาโรคกลุ่มอาการฮอร์เนอร์

       ต้องได้รับการวินิจฉัย และระบุตำแหน่งของปัญหาที่แน่นอน ก่อนทำการรักษาตามสาเหตุที่เกิดขึ้น เช่น ในกรณีเส้นประสาทเกิดการบาดเจ็บจากการกระกระทบกระเทือน จะรักษาด้วยการให้ยาลดอักเสบ ยาบำรุงเส้นประสาท กรณีช่องหูอักเสบ ติดเชื้อ ต้องลดการอักเสบ และคุมการติดเชื้อภายในช่องหู รวมถึงทำความสะอาดช่องหูเป็นประจำ หรือหากเป็นที่สมอง ก็ต้องวินิจฉัยว่าเกิดจากการติดเชื้อ หรือ เนื้องอก ซึ่งก็จะมีวิธีการรักษาที่แตกต่างกัน

      จะเห็นได้ว่าสาเหตุของกลุ่มอาการนี้ เกิดได้จากหลายส่วน ดังนั้นการสังเกตุอาการและได้รับการวินิจฉัยจากสัตวแพทย์อย่างรวดเร็วจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้สัตว์เลี้ยงของเราได้รับการรักษาที่ถูกต้องและทันท่วงที