โรคเบาหวานในสุนัขและแมว
โรคเบาหวานในสุนัขและแมว (Diabetes Mellitus)
เบาหวานเป็นโรคทางฮอร์โมนที่สามารถเกิดขึ้นได้ไม่เพียงแต่ในคน แต่สามารถพบในสัตว์เลี้ยงเช่นน้องหมา น้องแมวได้เช่นกัน
สัตว์เลี้ยงที่เป็นโรคนี้จะมีปริมาณน้ำตาลในเลือด (glucose) สูงกว่าปกติ อันเป็นผลจากการที่ร่างกายไม่สามารถหลั่งฮอร์โมนอินซูลิน (insulin) ได้อย่างเหมาะสม หรืออาจมาจากการที่ร่างกายไม่ตอบสนองต่ออินซูลินที่หลั่งออกมาก็ได้
สาเหตุของโรคเบาหวานในสุนัขและแมว
- ภาวะภูมิคุ้มกันทำลายเซลล์ของตับอ่อน ซึ่งเป็นแหล่งผลิตอินซูลิน
- ภาวะตับอ่อนอักเสบ ทำให้ตับอ่อนไม่สามารถหลั่งอินซูลินออกมาได้อย่างเหมาะสม
- ร่างกายไม่ตอบสนองต่ออินซูลินที่หลั่งออกมา (insulin Resistance) ซึ่งเกิดขึ้นได้ใน สัตว์ที่อ้วน ตั้งครรภ์ หรือมีโรคประจำตัว
สัตว์เลี้ยงที่มีภาวะเหล่านี้ มีความเสี่ยงต่อการเป็นเบาหวานมากกว่าปกติ
- ภาวะอ้วน (Obesity)
- โรค Cushing’s Syndrome
- โรคพร่องไทรอยด์ (Hypothyroidism)
- โรคตับอ่อนอักเสบ (Pancreatitis)
- สัตว์ที่ตั้งครรภ์
- ร่างกายติดเชื้อ
- การใช้ยาบางประเภท
สายพันธุ์สุนัขที่เสี่ยงเป็นโรคเบาหวาน
- Miniature Poodles
- Dachshund
- Schnauzers
- Cairn Terriers
- Beagles
สายพันธุ์แมวที่เสี่ยงเป็นโรคเบาหวาน
- Burmese หรือสายพันธุ์ศุภลักษณ์
- Russian Blue
- Norwegian Forest Cat
- Abyssinian
- Tonkinese
อาการที่พบได้เมื่อสัตว์เลี้ยงเป็นโรคเบาหวาน
- ทานน้ำเยอะ ปัสสาวะเยอะผิดปกติ
- ทานอาหารเยอะขึ้นผิดปกติ
- น้ำหนักลด
- พบต้อกระจกในดวงตา (ดวงตามีสีขาวขุ่น) [อ่านเรื่องต้อกระจกในดวงตาเพิ่มเติม]
- หากเป็นโรคเบาหวานไประยะหนึ่งและไม่ได้รับการรักษา สามารถพัฒนาไปเป็น ภาวะเบาหวานเป็นพิษ (DKA - Diabetes Ketoacidosis)ได้ ซึ่งจะทำให้น้องหมา น้องแมวมีอาการซึม ไม่ทานอาหาร อาเจียน และมีโอกาสเสียชีวิตสูงขึ้น
ขั้นตอนการตรวจ
- ตรวจน้ำตาลในเลือด โดยวิธีนี้จะต้องอดอาหารก่อนเจาะเลือดอย่างน้อย 8-12 ชั่วโมง ซึ่งค่าน้ำตาลในเลือดปกติจะไม่เกิน120 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร
- ตรวจน้ำตาลในปัสสาวะ โดยใช้แถบตรวจปัสสาวะ ซึ่งนอกจากจะบอกค่าน้ำตาลในปัสสาวะแล้ว ยังบอกค่าคีโตน (Ketone) ที่เป็นของเสียอันแสดงถึงจากภาวะเลือดเป็นกรดในรายที่เป็นเบาหวานแบบรุนแรง หรือภาวะเบาหวานเป็นพิษ (DKA - Diabetes Ketoacidosis) ได้อีกด้วย
- ตรวจค่าฟรุคโตซามีน (Fructosamine) ซึ่งเป็นค่าของโปรตีนในเลือดที่จับกับน้ำตาล โดยค่านี้จะแสดงถึงระดับน้ำตาลในเลือดระยะยาว ดังนั้นหากค่านี้มีระดับที่สูง ร่วมกับระดับน้ำตาลในเลือดที่สูง จะบ่งชี้ว่าเป็นเบาหวาน
วิธีการรักษาโรคเบาหวานในสัตว์เลี้ยง
หลังจากได้รับการวินิจฉัยแล้วว่าเป็นโรคเบาหวาน คุณหมอจะทำการรักษาด้วยการให้ฉีดยาฮอร์โมน insulin เพื่อลดภาวะน้ำตาลสูง โดยคุณหมอจะแนะนำให้น้องอยู่ที่โรงพยาบาลประมาณ 3-4 วัน ซึ่งในช่วง 24 ชั่วโมงแรกคุณหมอจะตรวจและสังเกตค่าน้ำตาลอย่างใกล้ชิด เพื่อให้มั่นใจว่ายาที่ได้รับอยู่ในโดสที่เหมาะสม หากอาการ และระดับน้ำตาลปกติ จึงจะสามารถกลับบ้าน และให้เจ้าของไปฉีดยาให้น้องต่อที่บ้านได้
การดูแลสัตว์เลี้ยงที่เป็นโรคเบาหวาน
- ฉีดยาใต้ผิวหนังตามคำแนะนำของหมอ โดยหมอจะสอนวิธีการและฝึกฉีดยากับ เจ้าของก่อนส่งกลับบ้าน
- ปรับชนิดและปริมาณอาหาร เพื่อคุมระดับน้ำตาลให้เหมาะสม
- มาตรวจกับหมออย่างสม่ำเสมอเพื่อให้มั่นใจว่าได้รับยาในปริมาณที่เหมาะสม
ค่าใช้จ่ายในการรักษาโรคเบาหวานในสัตว์เลี้ยง
ค่าใช้จ่ายในการรักษาเป็นหนึ่งในข้อสงสัยที่เจ้าของสัตว์เลี้ยงต้องการทราบมากที่สุด ซึ่งในความเป็นจริงอาจจะบอกได้ว่าค่าใช้จ่ายจะแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับน้ำหนักตัวของสัตว์เลี้ยง ปริมาณ Insulin ที่จำเป็นต้องได้รับ รวมถึงระยะเวลาการรักษาตัว และโรคแทรกซ้อนที่มีร่วมด้วย จึงไม่สามารถระบุค่าใช้จ่ายแบบเฉพาะเจาะจงให้ทราบได้ คุณหมอจึงแนะนำว่าให้พาสัตว์เลี้ยงมาตรวจเพื่อที่หมอจะประเมินค่าใช้จ่ายให้ทราบ โดยที่โรงพยาบาลสัตว์อารักษ์คุณหมอจะทำการแจ้งค่าใช้จ่ายก่อนทำการรักษาให้ทราบทุกครั้ง
ดูคลิปเกี่ยวกับโรคเบาหวานในน้องหมา น้องแมวเพิ่มเติม
https://youtu.be/a9XaUOz6IJI?feature=shared
หากสงสัยว่าน้องหมา น้องแมวที่บ้านมีความเสี่ยงเป็นโรคเบาหวานสามารถทำนัดคุณหมอเพื่อพาน้องมาตรวจได้เลยนะครับ
