โรคหัวใจผิดปกติตั้งแต่กำเนิดในสัตว์เลี้ยง

        โรคหัวใจผิดปกติตั้งแต่กำเนิด หรือที่เรียกว่า Congenital heart disease เกิดมาจากความผิดปกติของโครงสร้างหัวใจหรือหลอดเลือดในขั้นตอนของการสร้างอวัยวะก่อนที่จะคลอดออกมา อาการที่แสดงออกมาขึ้นอยู่กับชนิดและความรุนแรงของความผิดปกตินั้น โดยที่น้องหลายๆตัวอาจจะไม่ได้แสดงอาการใดๆเลยก็ได้ แต่ตรวจเจอได้โดยบังเอิญ อย่างเช่น เจ้าของพามาฉีดวัคซีน ถ่ายพยาธิหรือป้องกันเห็บหมัด ซึ่งโดยทั่วไปแล้วก็ต้องทำการตรวจร่างกายก่อนที่จะฉีดวัคซีน จากการตรวจร่างกายก็จะพบว่ามีเสียงลิ้นหัวใจรั่ว หรือเจ้าของพามาตรวจด้วยอาการป่วยอื่นๆเช่น พลาดตกจากโต๊ะแล้วเจ็บขา พอทำการตรวจร่างกายก็เจอเสียงลิ้นหัวใจรั่วโดยบังเอิญ แต่บางตัวก็แสดงอาการ เช่น หายใจหอบ หายใจลำบาก ทำกิจกรรมหนักๆไม่ได้ หรือ อาจถึงขั้นเป็นภาวะหัวใจวายเฉียบพลันที่ทำให้เสียชีวิตได้เช่นกัน (9 สัญญาณเตือนของภาวะหัวใจวายเฉียบพลันในสุนัขและแมว Click)

โรคหัวใจผิดปกติตั้งแต่กำเนิดในสัตว์เลี้ยงที่พบได้บ่อย

1. ผนังที่กั้นระหว่างหัวใจห้องล่างรั่ว

         ผนังที่กั้นระหว่างหัวใจห้องล่างรั่ว (ventricular septal defect) หรือเรียกสั้นๆว่า VSD รอยรั่วที่ผิดปกติทำให้เลือดแดงจากหัวใจห้องล่างซ้ายไหลผ่านรูรั่วไปยังหัวใจห้องล่างขวาและไปยังหลอดเลือดแดงของปอด ทำให้ปริมาณเลือดที่ปอดเพิ่มมากขึ้น ซึ่งผลที่ตามมาก็จะทำให้มีปริมาณของเลือดที่ไหลกลับเข้าหัวใจห้องบนซ้ายและล่างซ้ายมากขึ้น ถ้าหากขนาดของรูรั่วใหญ่ขึ้นอย่างต่อเนื่องก็จะทำให้หัวใจทำงานหนักมากขึ้น ทำให้เกิดภาวะ หัวใจวาย (heart failure) ตามมาได้ 
        VSD พบได้ทั้งในลูกสุนัขและแมว โดยเฉพาะน้องแมว VSD ถือเป็นโรคความผิดปกติตั้งแต่กำเนิดที่เจอได้บ่อยกว่าโรคอื่นๆ สำหรับสุนัขพันธุ์ที่เจอ VSD ได้เช่น Beagle และ English springer spaniel เป็นต้น
 

2. โรคลิ้นหัวใจตีบตั้งแต่กำเนิด 

• Pulmonic stenosis คือมีการตีบของลิ้นหัวใจตรงตำแหน่งเส้นเลือดไปปอด มักเจอได้ในพันธุ์ English bulldog, French Bulldog, terrier และ Miniature schnauzer

• Aortic stenosis คือการตีบของลิ้นหัวใจตรงตำแหน่งหลอดเลือดแดงใหญ่ที่เรียกว่า aorta ซึ่งเป็นหลอดเลือดที่จะนำเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกาย หรืออีกชนิดก็คือ subaortic stenosis คือการมีเนื้อเยื่อ (membrane) ยื่นออกมาตรงตำแหน่งใต้ลิ้น aortic ก็จะทำให้เกิดการ block การไหลเวียนของเลือด ทำให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกายได้น้อยลง พันธ์ุที่มีแนวโน้มที่จะเจอโรคนี้ได้ อย่างเช่น Golden, Rottweiler, Boxer, English Bulldog, Newfoundland

   

3. การคงค้างของหลอดเลือด 

        PDA or Patent Ductus Arteriosus คือโรคความผิดปกติตั้งแต่กำเนิดที่เจอได้บ่อยที่สุด เกิดจากการคงค้างของหลอดเลือดที่ชื่อว่า Ductus arteriosus ซึ่งในระยะที่อยู่ในท้องแม่ ductus arteriosus จะเชื่อมต่อระหว่างหลอดเลือดแดงใหญ่ที่เรียกว่า aorta ที่นำเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกายกับหลอดเลือดแดงใหญ่ pulmonary artery ที่นำเลือดไปปอด ซึ่งโดยทั่วไปแล้วหลังคลอดภายใน 12-24 ชั่วโมง หลอดเลือดนี้ควรจะตีบลงและปิดภายใน 1 สัปดาห์ซึ่งในกรณีที่ท่อไม่ปิดก็จะทำให้เกิดการผสมกันของเลือดแดงและเลือดดำ เมื่อมีการ progress มากขึ้น หัวใจก็จะเริ่มทำงานหนักมากขึ้น ทำให้สุนัขเสียชีวิตได้
        PDA พบได้บ่อยในสุนัขพันธุ์ Pomeranian, Poodle, Chihuahua, Maltese, Bichon, Cavalier king Charles, German shepherd และ Golden และมักจะพบในสุนัขเพศเมียมากกว่าเพศผู้
 

การวินิจฉัยเเละรักษาโรคหัวใจผิดปกติตั้งแต่กำเนิดในสัตว์เลี้ยง 

        การวินิจฉัยโรคหัวใจผิดปกติตั้งแต่กำเนิดในสัตว์เลี้ยง Gold standard คือการทำอัลตราซาวน์หัวใจหรือที่เรียกว่า echocardiography สำหรับการรักษาขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรค บางเคสรูรั่วสามารถปิดเองได้ บางเคสต้องใช้การรักษาทางยาตามอาการซึ่งเป็นแค่การประคับประคองเพื่อให้เค้ามีชีวิตอยู่ได้นานที่สุดเท่าที่จะทำได้ ส่วนบางเคสถ้าสามารถทำการผ่าตัดได้ก็จะใช้การผ่าตัดเข้าช่วย เพราะฉะนั้นหากเจ้าของกังวลว่าน้องๆจะมีปัญหาโรคหัวใจผิดปกติตั้งแต่กำเนิดหรือไม่ ก็สามารถพามาตรวจหัวใจกันได้นะคะ